Йўловчи вагонларининг остки қисмини ишлаб чиқариш учун қўлланиладиган полмер материалларини тадқиқ қилиш ва ишлаб чиқариш услубларини такомиллаштириш

Рузметов Ядгор Озодович
тех.ф.н., доцент, Халқаро ҳамкорлик бўйича проректор

Аннотация. Ушбу мақолада эпоксид матрицага асосланган полимер композит материал олиш усули
баён этилган. Композит комплекс механик ва технологик синовлардан ўтказилган. Композитни ташкил
этувчи компонентлар мос бўлиши ва эритилмаслиги ёки бир-бирига сингиб кетиши керак деб тахмин
қилинади. Композит материаллар таркибий қисмлардан алоҳида бўлиши мумкин бўлмаган хусусиятларга
эга бўлиши керак. Фақатгина ушбу шароитда уларнинг таркибида уларни ишлатиш имконияти мавжуд
бўлади. Полимер материаллар композитларга ҳам тааллуқлидир, чунки асосий компонент (полимер)га
қўшимча равишда турли пломба моддалар, бўёқлар ва бошқа моддалар ишлатилади. Полимерлар – макромолекуляр бир хил тузилишдаги элементар бирликдан иборат бўлган моддалар ҳисобланади. Полимернинг
кимёвий таркиби ушбу таркибий бирлик томонидан ифодаланади ва макромолекуляр занжирдаги уланиш
сони полимерлаш даражаси деб аталади. Композит материаллар турли тўлдирувчи моддалар билан эпоксид матрица асосида комплекс механик синовдан ўтказилди. Биргаликда ишлатиладиган пахта ва шиша
толалари билан мустаҳкамланган полимер композит материалларнинг намуналари механик ва технологик хусусиятларига кўра энг юқори қисмга эга эканлиги аниқланди. Механик ва технологик хусусиятларни
таҳлил қилиш асосида, полимер композит материаллардан йўловчи вагонларининг остки қопламаларини
пахта ва шиша толалари билан мустаҳкамланган эпоксид матрица асосида тайёрлаш тавсия этилади.
Таянч тушунчалар: полимер композит материаллар, босим усули, матрица, тўлдирувчи моддалар,
механик хусусиятлар.